Türkçe’nin ruhuna Fatiha

Geçen hafta ATV’de yayınlanan Kim Milyoner Olmak İster programını izliyorum. Programın kolay ilk sorularından biri şu idi: 

“düzenli, düzgün, beğenilen” anlamına gelen kelime hangisidir? 

 Cevap şıkları şöyleydi: 

Mahzun,

Müzmin

Müphem

Mazbut

Yarışmacı 30’lu yaşlarda ve üniversite mezunu. 

Biraz düşündükten sonra, kararsız kaldı ve seyirci joker hakkını kullandı. 

Hayretler içerisinde kaldım. 30’lu yaşlarda, üniversite tahsili yapmış bir insan bu kelimelerin anlamını nasıl bilmez diye düşünmeye başladım. Yakıştıramadığım için, herhalde yarışma heyecanı diye düşünmeye başladım. 

Joker hakkı olarak izleyicilere sorma düşüncesi ise, diğer joker haklarına göre (telefonla arkadaşına sorma, iki yanlış cevabı silme gibi…) akıllıcaydı ve doğru bir tercihti. 

Evet, soru stüdyodaki izleyicilere soruldu. 

Verilen cevaplarda izleyicilerin yüzde 92’si doğru cevap olarak B şıkkını, yani Müzmin kelimesini, geri kalan yüzde 8’i de kimi Mahzun, kimi Müphem, yüzde ikilik kısmı da Mazbut kelimesini kodlamış!.. 

Çıldırdım!.. 

Bu ülke nereye gider, bu yeni nesil nereye gidiyor, bu Milli Eğitim ne yapar… gibi cümlelerle, avazım çıktığı kadar bağırmaya başladım… 

Eşim eliyle ağzımı kapatarak, çırpınır vaziyette bana yalvararak “yapma-etme, sakin ol, komşular duyarlar, yanlış anlarlar, kavga ettiğimizi sanırlar…” gibi sözlerle beni teskin etmeye çalıştı… 

Öfkem, bir türlü dinmedi!.. 

Tamam, yarışmacı 30’lu yaşlarda, üstüne üstlük üniversite mezunu olsa da, “yarışma heyecanı” diyerek, doğru cevabı bilmemesi tolore edilebilir. Akıl tutulması, yarışma heyecanı… der, geçersin!.. 

Ya seyirci? 

Evet, ya izleyici! 

İzleyici beni çıldırttı… Salonda yüzlerce izleyici var. Büyük çoğunluğu üniversite mezunu ve üstelik bu tür bilgi yarışmalarına(!?) meraklı!.. 

Salondaki yüzlerce izleyicinin yüzde 92’si nasıl bu kelimelerin anlamını bilmez ve yanlış cevap verir?.. 

İşte beni kahreden, bu oldu!.. 

Yahu bu dört kelime de “mahzun, müphem, müzmin, mazbut”, evet bu dört kelime de çok eski değil ve günümüzde evde, sokakta, pazarda… her yaş grubunda, tahsilli-tahsilsiz insanlar tarafından kullanılıyor… 

Örneğin, mazbut bir insan, mazbut bir hayatı var… gibi ilk anda akla gelen bu cümleleri 8-10 yaşındaki bir çocuk bile anlar. 

İzleyicinin yüzde 92’si doğru cevap olarak müzmin kelimesini işaretledi. Hiç mi akıllarına gelmedi, müzmin bekâr, müzmin hastalık deyimleri… Müzmin bekâra kim düzgün bekâr, müzmin hastalığa, kim beğenilen hastalık deyip, bu saçmalıkta gülünç düşürebilir kendisini!.. 

Ha, demek ki sadece bu kelimelerin anlamını bilmiyorla sınırlı değil mesele!.. 

Yeni neslin algı problemi de var! 

Düşünemiyor, beynini çalıştıramıyor… 

Geleceğimiz açısından en önemli konularımızın başında bu konu gelmektedir. 

Felaket çanlarına kulaklarımızı tıkamış, gözlerimizi kapatmışız!.. 

Eğitimde fiziki şartları iyileştirmeyle meşgulüz, ama can damarını unutmuşuz!.. 

Bu konuya devam edeceğim.